Eσύ τίνος είσαι; Τα μυστήρια των Πρεσπών για τις επιχειρήσεις.
Άρθρο μου στη Voria.gr για τα προβλήματα που προκαλεί στις ελληνικές επιχειρήσεις και προϊόντα η συμφωνία με την ΠΓΔΜ.
Η «συμφωνία των Πρεσπών» και ευρύτερα οι συμφωνίες στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και τα μείζονα εθνικά θέματα δεν μπορούν να κρίνονται με βάση το θυμικό και με όρους «πλειοδοσίας» και «μειοδοσίας».Άλλωστε, πολλές φορές στο παρελθόν, αποδείχθηκε ότι αυτές οι προσεγγίσεις είναι ατελέσφορες και εν κατακλείδι, διχαστικές και εθνικά ζημιογόνες. Οι συμφωνίες αυτές, πρέπει πάντα να κρίνονται με ψυχραιμία και ρεαλισμό και κυρίως να εξετάζονται με βάση τα παραγόμενα αποτελέσματά τους. Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, το συμπέρασμα για τη συμφωνία, είναι ότι αντί να διευθετεί ζητήματα, δημιουργεί νέα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα για τη χώρα και τα συμφέροντά της. Κυρίως εκτιμώ ότι επί της ουσίας δεν διασφαλίζει το μείζον, δηλαδή την εξάλειψη του αλυτρωτισμού.
Δεν θα επιχειρήσω, τη δεδομένη στιγμή, μια συνολική προσέγγιση των προβλημάτων που προκαλεί η συμφωνία. Έχουν καταγραφεί. Θα εστιάσω όμως στο γεγονός πως επιπρόσθετα, δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα και στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και στη λειτουργία των επιχειρήσεων, που θα τα βιώσουμε άμεσα. Αναφέρομαι στο μέγεθος των επιπτώσεων της συμφωνίας Ελλάδας – Σκοπίων στις εμπορικές ονομασίες, τα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες που εμπεριέχουν τη λέξη «Μακεδονία». Η συμφωνία προβλέπει στο άρθρο 3 παρ. 8 του Μέρους 1 τη σύσταση διεθνούς ομάδας ειδικών, η οποία θα συσταθεί εντός του 2019 και θα ολοκληρώσει την εργασία της, εντός τριών ετών ρυθμίζοντας το πλαίσιο των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας μεταξύ των δύο χωρών, ενώ έως τότε η χρήση των ανωτέρω δικαιωμάτων θα παραμείνει ανεπηρέαστη.
Σε αυτό το θολό τοπίο, ο Γενικός Γραμματέας ΔΟΣ του υπουργείου Εξωτερικών κ. Ιωάννης Μπράχος, ο οποίος μάλιστα αναλαμβάνει επικεφαλής της τεχνικής ομάδας από ελληνικής πλευράς που θα ρυθμίσει τα ζητήματα των διμερών οικονομικών σχέσεων, στο περιθώριο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο ΕΒΕΘ με συνδιοργάνωση των ΣΒΒΕ και ΣΕΒΕ και με θέμα «Δράσεις Οικονομικής Διπλωματίας 2017-2018», δήλωσε στη Voria.gr, ότι η χρήση των λέξεων «Μακεδονία» και «μακεδονικός-η-ο» από επιχειρήσεις ελληνικές ή της γειτονικής χώρας, δεν θα συναντήσει προβλήματα καθώς θα προστεθούν σημάνσεις που θα καταδεικνύουν σε ποια Μακεδονία γίνεται η αναφορά.
Τότε όμως, τι χρειάζεται η τριετούς διάρκειας επιτροπή; Δυστυχώς δεν είναι τόσο απλό όσο το παρουσιάζει. Μία τέτοια «λύση», είναι σε βάρος της Ελλάδας και είναι αντίθετη με τους κοινοτικούς και διεθνείς κανόνες κατοχύρωσης, καθώς παραβιάζει την απαράβατη αρχή κατά την οποία πνευματικό δικαίωμα (εμπορικό σήμα, επωνυμία, εμπορική ονομασία) προκειμένου να κατοχυρωθεί δεν πρέπει να ομοιάζει οπτικά, λεκτικά ή ακουστικά με προγενέστερα κατοχυρωμένο δικαίωμα.
Η κυβέρνηση, συνεπώς, δια των αντιπροσώπων της στην ειδική αυτή ομάδα θα προκρίνει λύση η οποία θα προσβάλλει τον απαράβατο κανόνα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων; Και ως εκ τούτου θα δύναται να υπάρχουν δύο Πανεπιστήμια «Μακεδονίας», δύο αεροδρόμια «Μακεδονία», δύο «Μακεδονικοί Χαλβάδες», κ.ο.κ., με τη μόνη διαφορά ότι θα έχουν διαφορετική σήμανση;
Με αυτή τη «λύση» παραβιάζεται ακόμα ένας βασικός κανόνας επί των κατοχυρώσεων: αυτός της χρονικής προτεραιότητας. Δηλαδή, βάσει των κοινοτικών και διεθνών κανόνων προστατεύεται εκείνο το δικαίωμα που προηγείται χρονικά έναντι άλλου. Πολύ δε περισσότερο που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι Έλληνες επιχειρηματίες διατηρούν κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα προγενέστερα αυτών των Σκοπιανών επιχειρήσεων και ιδρυμάτων, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο.
Τι θα ισχύσει, επίσης, ως προς τις νέες εμπορικές ονομασίες, τα νέα εμπορικά σήματα και τις νέες επωνυμίες; Ποιο θα είναι το πλαίσιο χρήσης του όρου «Μακεδονία» για τις δύο χώρες καθ’όλη την τριετή διάρκεια των εργασιών της διεθνούς ομάδας ειδικών κι έως τη λήξη αυτών; Δυστυχώς, ούτε για αυτό το ζήτημα υφίσταται πρόβλεψη.
Ακόμα ένα επιπλέον ζήτημα που προκύπτει δυνάμει της συγκεκριμένης συμφωνίας, είναι οτι δια της μη ρύθμισης δίνει τη δυνατότητα να κατοχυρώνονται δικαιώματα με τον όρο «Μακεδονία» και στις δύο χώρες, κι ως εκ τούτου οι επιτυχημένες ελληνικές επιχειρήσεις να καλούνται να αντιμετωπίσουν τον σφετερισμό των δυναμικών brands τους από τα αντίστοιχα σκοπιανά, σαφώς μικρότερης επιχειρηματικής και ιστορικής ισχύος.
Την ώρα που έγραφα το άρθρο και σημείωνα τα ερωτήματα που προκύπτουν, ο κ. Ζάεφ με δηλώσεις στο πρακτορείο ΜΙΑ απάντησε, υιοθετώντας τη χειρότερη για εμάς εκδοχή, λέγοντας ότι «οι κρατικοί οργανισμοί θα υπακούουν την αρχή της συμφωνίας και το νέο όνομα. Όλοι οι άλλοι οργανισμοί, ενώσεις, εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιούν το επίθετο «μακεδονικός» τόσο στη χώρα όσο και οπουδήποτε στον κόσμο. Για παράδειγμα «μακεδονική κουλτούρα». Επίσης, έκανε λόγο για μακεδονική ταυτότητα από τη μεριά των Σκοπίων και για «γεωγραφική πλευρά της Μακεδονίας που βρίσκεται στην ελληνική πλευρά».
Η απεμπόληση κατοχυρωμένων διεθνών δικαιωμάτων από μέρους μας είναι σαφές ποιους ευνοεί. Η μόνη νομικά αποδεκτή λύση είναι η πλήρης εναρμόνιση των Σκοπίων με τους κοινοτικούς και διεθνείς κανόνες, στο πλαίσιο συμφωνίας κατά την οποία να διατηρεί το δικαίωμά του ο δικαιούχος του οποίου το δικαίωμα προηγείται χρονικά έναντι άλλου. Για τον λόγο αυτό όσες ελληνικές εταιρείες έχουν τον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγα του στα διακριτικά τους γνωρίσματα και δεν έχουν προχωρήσει σε διαδικασίες κατοχύρωσης, καλό θα ήταν να τις επισπεύσουν.
Από την έκταση των προβλημάτων στον οικονομικό και επιχειρηματικό τομέα, ο καθένας πλέον, μπορεί να αντιληφθεί το συνολικό μέγεθος των νέων προβλημάτων που γεννάει η «Συμφωνία των Πρεσπών». Για αυτό και δεν καταλαβαίνω εκείνους που είδαν με συμπάθεια την συμφωνία γιατί «κάποια στιγμή έπρεπε να κλείσει». Διαφωνώ όχι μόνο με το αποτέλεσμα της συμφωνίας, αλλά και με τον χρόνο και τον τρόπο χειρισμού αυτού του μείζονος εθνικού ζητήματος. Αποφάσεις όπως αυτές ξεπερνούν κατά πολύ τις πρόσκαιρες σχέσεις μεταξύ των εκάστοτε κυβερνήσεων, ή την επιδίωξη πρόσκαιρων πολιτικών οφελών. Ο εθνικός ορίζοντας δεν επιτρέπεται να περιορίζεται με κοντόθωρες μικροκομματικές τοποθετήσεις και ευκολίες. Ο χρόνος σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι …πανδαμάτωρ.
